Her şey talih yapıtı başladı.
Brezilya’nın en büyük süpermarket zincirlerinden biri olan Sonda Supermercados’un işvereni Delcir Sonda, 2000’lerin ortasında bir Pazar öğlenden sonrasında arkadaşlarıyla tekne keyfi yapıyordu.
Tekne Santos Limanı yakınlarında dolaşırken Sonda, 11-12 yaşlarında bir küme erkek çocuğun bir kafes içinde futbol oynadığını fark etti. Ortalarından bir tanesi bilhassa dikkat çekiydi. Sonda, tekneyi durdurup çocuğun oyununa biraz daha yakından bakmak istedi.
Geçtiğimiz günlerde New York Times’a konuşan Sonda o çocuğu, “Diğer hepsinden büsbütün farklıydı” diye tanım etti ve ekledi: “Aklımda yer etti. O çocuğun bir gün benim oyuncum olacağını asla tahayyül etmemiştim.”
Yıllar geçti, ikilinin yolları tekrar kesişti. Neymar isimli o çocuk, yıllar önce Sonda’yı hayran bırakan futboluyla dünyanın geri kalanını da büyülemek üzereydi. Dünyanın en büyük ekipleri bu genç futbolcuyu transfer etmek için yarışıyordu. Bu futbol dehasının yeteneğine yatırım yaptığını düşünerek Neymar’a ve ailesine milyonlarca dolar ön ödeme yapan Sonda ise paranın katlanarak kendisine döneceğine inanıyordu.
EN AZ 35 MİLYON DOLAR TAZMİNAT İSTİYOR
Sonda ile Neymar ve ailesi ortasındaki ilgi, bu hafta başında İspanya’da başlayan bir dava nedeniyle dünya spor basının manşetlerinde en üst sıraya taşındı.
Sonda tarafından açılan davanın merkezinde, Neymar’ın 2013’te Barcelona’ya transfer olması yatıyor. Brezilyalı iş adamı; başta Neymar ve ebeveynleri olmak üzere, Barcelona ve Santos’un eski yöneticileri ve futbol dünyasının kimi ünlü isimleri de dahil sekiz kişiyi, kendisini milyonlarca dolar dolandırmayı amaçlayan bir tezgâh kurmakla suçluyor.
Davanın art planına baktığımızda ise yıllık bedeli 7 milyar doları bulan futbol sanayisinin en varlıklı gruplarının, menajerler, ortacılar ve yatırımcılar yoluyla atletleri nasıl birer meta üzere alıp sattığını görüyoruz.
Sonda, en az 35 milyon dolar tazminat talep ediyor ve bu meblağın Neymar’ın ekonomik haklarına yaptığı yatırımın bugünkü pahası olduğunu öne sürüyor. Neymar’ın avukatları davanın İspanya makamlarının yetki alanına girmediğini savunuyor. Barcelona ise New York Times’ın yorum taleplerini reddetti.
Neymar 2017’den bu yana Paris Saint Germain’de top koşturuyor
New York Times’a yaptığı açıklamada ziyadesiyle varlıklı olduğunu ve bu paraya muhtaçlığı olmadığını kabul eden Sonda, Neymar’ın ya da ebeveyninin mahpusa girip girmemesinin yahut bu davanın Brezilya’nın Dünya Kupası’ndaki performansını etkileyip etkilememesinin de kendisini ilgilendirmediğini söyledi ve ekledi: “Tek isteğim gerçeğin ortaya çıkması.”
* * * * *
Yarım asırdan fazla vakit evvel futbol tarihinin en büyük efsanelerinden biri olan Pele sayesinde tüm dünyada tanınan Santos kulübü, 2009 yılında güç günler yaşıyordu. Kulüp yetkilileri, o sırada 17 yaşında olan Neymar’ın daha A gruba bile yükselmeden transfer olmasını hiç istemiyordu. Lakin Neymar’ı grupta tutabilmek için de çok fazla paraya gereksinim vardı. Öteki yandan Santos yetkilileri Neymar’ın kasaya yapacağı katkının ve bu oyuncuyu öbür bir ekibe satmanın getireceği kârın boyutlarının da farkındaydı.
Üstelik Neymar ailesi de ellerindeki cevheri görüyordu. Babası, Neymar’ın futbol dünyasının seçkinleri tarafından tanınması için her şeyi yapmış ve daha 14 yaşındayken oğlunu Real Madrid’le birlikte idman yapması için 1 aylığına İspanya’ya götürmüştü.
Baba Neymar oğlunun mesleğinde daima çok kıymetli bir rol oynadı
Neymar’ın performansından çok etkilenen Real Madrid yetkilileri, çocuğu bir tabip denetiminden geçirmek istemişti. Basında yer alan haberlerde Real Madrid’in mukavele hazırlığı içinde olduğu da belirtiliyordu. Fakat Santos, devrin FIFA kurallarını münasebet göstererek Neymar’ın geri dönmesini istedi. (Neymar ise daha sonra yapacağı açıklamada meskene dönmenin kendi tercihi olduğunu söyleyecekti.)
Nihayetinde Santos ile Neymar’ın ailesi ortasında bir mutabakat sağlandı. Neymar, bir müddet daha Santos’ta kalacak, karşılığında ileride öteki bir gruba gittiğinde ödenecek transfer fiyatının yüzde 40’ı onun olacaktı.
SONDA VE KARDEŞİ YÜZDE 40’A TALİP OLDU
Santos’un hoş haberleri bununla bitmiyordu. Eninde sonunda Neymar’ın olacak olan o yüzde 40’lık hissesi satın almak isteyen bir talip de vardı. Sonda ve erkek kardeşi Idi, yüzde 40’lık hisse karşılığında Neymar ve ailesine 5 milyon Brezilya reali yani o günün parasıyla 2 milyon dolar teklif ediyordu.
Bugün 74 yaşında olan Sonda, mutabakatın imzalandığı maun masayı işaret ederek, “Bir gecede güçlü oldular” diye konuştu.
Doğrusunu söylemek gerekirse, Sonda kardeşlerin Neymar’la yaptığı bu mutabakat Brezilya futbolu için görülmemiş şey değildi. O devirde daima ekonomik krizler yaşayan futbol kulüpleri oyuncu kaybetmemek için yaratıcı tahliller arıyordu. Sıkıntı vakitlerde devreye “empresarios” yani iş insanları giriyordu.
Kaliteli genç oyuncularını bir-iki dönem daha elde tutmak isteyen kulüpler, oyuncuların bonservis fiyatlarını paylara bölüp tertipli gelir getirmesi için çeşitli yatırımcılara satıyordu.
Elbette her futbolcu Neymar üzere doğuştan yetenekli olmadığından, bu yatırımların karşılığının gelip gelmeyeceği kesin değildi. O nedenle bonservis paylarını birden fazla vakit o kadroyla gönül bağı olan zenginler alıyordu.
PELE’NİN ANISI TESİRLİ OLDU
Sonda’nın Santos’a yatırım yapması da nostaljik bir karardı. Çocukken transistörlü radyoda Pele’nin gollerini hayranlık içinde dinleyen Sonda’nın yatırım yaptığı diğer kulüpler de vardı. Asıl tuttuğu ekip ise İtalyan büyükanne ve büyükbabasının göç ettiği, kendisinin çocukluğunun geçtiği ve Sando Supermercado imparatorluğunun doğduğu Rio Grande do Sul eyaletinin ekibi Internacional’di.
Sonda ailesi esasen başlı başına bir muvaffakiyet öyküsüydü. Birinci süpermarket 1974’te açıldı. Sonda Supermarcados bugün 40 başka mağazada 15 bin çalışanı olan bir deve dönüştü.
Ailenin zenginliği arttıkça Sonda kardeşler gözlerini futbol yatırımlarına dikti. 2004 yılında kurdukları ve ismini Delcir-Idi Sonda’nın kısaltmasından alan DIS isimli şirketle oyuncu payları satın almaya başladılar.
İki kardeş için bu proje keyif aldıkları bir şeye yapılan bir yatırımdı. Hem bir hayır işi yapmış oluyorlardı hem de orta sıra da olsa çıkar elde ediyorlardı. Sonda, görüştüğü genç futbolcuların kendisine yoksul bir çocuk olarak daha âlâ bir hayat kurma hayaliyle yanıp tutuştuğu yılları hatırlattığını söyledi.
DIS’in toplamda kaç oyuncuya yatırım yaptığını hatırlayamayan Sonda, futbolculara nizamlı olarak ekipman ve harçlık dayanağı verdiklerini de belirtti. Bu oyunculardan birkaçı Brezilya Ulusal Ekibi’ne yükselirken başarılı olamayanların bir kısmı da süpermarket imparatorluğunda istihdam edildi.
Neymar ise kendinden evvelki çocukların hiçbiri üzere değildi.
* * * * *
Tam ismi Neymar da Silva Santos Junior olan Neymar’ın yıldız olacağı birinci günden belirliydi. Birinci sefer 2009’da 17 yaşındayken Santos forması giyen bu genç, yalnızca iki yıl içinde yıldızlığa yaklaştı.
Sonda’nın dediğine nazaran, Neymar’ın ailesi oğullarının pahasının DIS’in teklif ettiğinden fazla olduğunu düşünüyordu. İmzalar atılmadan evvel Baba Neymar, pazarlıkları yürütmek üzere Brezilya’nın en tanınmış menajerlerinden biri olan Wagner Riberio ile anlaşmıştı. Ribero, DIS’e yüzde 40’lık pay için Roman Abramovich dahil birçok talip olduğunu belirtmiş ve fiyatı artırmaya çalışmıştı.
2010’da çekilen bu fotoğrafta genç Neymar’ı Santos formasıyla görüyoruz
Gece yarısına kadar süren pazarlıklarda son kelamı Sonda söyledi: 5 milyon realden fazlasını ödemeyecekti. Sonraki gün Neymar ve ailesi kontrata imza koymak için Sonda’nın ofisindeydi.
Sonda, durumda bir tuhaflık olduğunu, Neymar, Santos’un A kadrosunda oynamaya başladıktan aşağı üst bir yıl sonra fark etti.
Neymar’lar 5 milyon realle bir mesken almıştı. Sık sık Sonda’yı buraya pizza yiyip bilardo oynamaya davet ediyorlardı. 2011 prestijiyle konuta diğer konuklar de gelip gitmeye başladı. Onlardan biri futbolda en büyük mutabakatlara aracılık etmesiyle tanınan İsrailli menajer Pini Zahavi’ydi. Sonda, Zahavi için, “Sık sık gelmeye başladı zira Neymar’ı İngiltere’ye götürmek istiyordu” dedi.
SONDA YATIRIMININ KARŞILIĞINI 15 MİSLİYLE ALACAKTI
Aynı devirde Neymar’ın babası Sonda’ya elindeki yüzde 40’ı kendisine satması için baskı yapmaya başladı. Teklifi gitgide yükseltiyordu. Sonda’nın dediğine nazaran, nihayet 8 milyon euro teklif eden Baba Neymar, “Sen gereğince kazandın” demişti.
Sonda için bu bir “ahlaksız teklif”ti zira Real Madrid’in ve öteki Avrupa gruplarının Neymar’a 70 milyon euro teklif ettiğini biliyordu. Bunun yüzde 40’ı, DIS’in kasasına neredeyse 30 milyon euro girmesi demekti. Böylelikle 2009’daki yatırımın karşılığı 15 misliyle alınmış olacaktı
Santos’a gelince, onlar da Neymar’ın mukavelesinde kimi değişiklikler yapmak ve genç futbolcunun transfer görüşmelerinde pazarlık yetkisini babasına devreden bir yetki mektubu yazmak zorunda kalmıştı.
FIFA kuralları çerçevesinde gerekli olan lakin DIS’in meşruiyetine itiraz ettiği bu mektup sayesinde Neymar’ın babası ve bir küme menajer bir anda Chelsea, Bayern Münih, Real Madrid üzere devlerin yetkilileriyle pazarlığa oturur hale geldi.
Ne var ki perde gerisinde diğer işler dönüyordu. Baba Neymar, Santos’un da DIS’in de yıllar sonra öğreneceği bir atak yapmış ve Barcelona’yla çoktan anlaşmıştı.
Neymar’ın Barcelona’ya transferi o devirde büyük ses getirmişti
GİZLİ MUAHEDELER YILLAR SONRA ORTAYA ÇIKTI
Anlaşma kapsamında kulüp, Neymar ailesinin kurduğu bir şirkete 10 milyon euro yatıracaktı. 2013’te Santos’la mukavelesi bitecek olan Neymar Barcelona’yla imza attığında 30 milyon euro’luk ikinci bir ödeme yapılacaktı. Olur da Neymar fikrini değiştirirse, 40 milyon euro’nun tamamını geri ödemek zorunda kalacaktı.
DIS hususla ilgili olarak Barcelona’ya gönderdiği mektupta, Neymar’la ilgili muahede söylentilerinin gerçek olup olmadığını sordu. Sonda’nın dediğine nazaran kulüp yetkilileri bu türlü bir mutabakat olmadığını belirtti. New York Times’ın ulaştığı Barcelona kulübü, Sonda’nın suçlamalarıyla ilgili yorum yapmayı reddetti. Hafızası güçlü okurların hatırlayacağı üzere, Barcelona Neymar’ın transferi nedeniyle daha evvel de mahkemelik olmuştu. Bu hafta başlayan davada da hem Barcelona kulübü hem de kulübün eski liderlerinden Josep Maria Bartomeu ve Sandro Rosell sanıklar ortasında yer alıyor. (Aynı şekilde Santos’un eski lideri Odilio Rodrigues’e de dava açıldı.)
2013 yılı ilkbaharında Santos stratejik bir kusur yaptı. En kıymetli varlığını yok yere kaybetme dehşetiyle Neymar’ın haklarını 17,1 milyon euro (o devrin kuruyla 22,5 milyon dolar) karşılığında Barcelona’ya satmayı kabul etti. Fakat bu madalyonun görünen yüzüydü. Aslında iki kulüp ortasında yapılan bilinmeyen mutabakatlar sonucu Barcelona, Neymar için 100 milyon dolardan fazla para ödemişti. Bu gerçek Barcelona kulübü üyelerinden birinin idareye açtığı dava ışığında ortaya çıktı.
BREZİLYA YASALARINDA CÜRÜM DEĞİL
Ancak Barcelona’nın Neymar ailesine yaptığı bâtın ödemeler, resmi transfer fiyatının dışında tutulduğu için Sonda’nın şirketi, yüzde 40’lık payı karşılığında hak ettiğini öne sürdüğü meblağı alamadı. DIS’e yapılan ödeme yalnızca 6,8 milyon euro’ydu.
Sonda, öfke içinde, “Benim yüzde 40’ımı Barcelona’ya sattılar. Beni dolandırdılar” diye konuştu.
Neymar’ı savunan hukuk firması Baker McKenzie, davanın spesifik ayrıntılarına dair konuşmayı reddetti. Lakin firmadan yapılan açıklamada davanın bir desteği bulunmadığı ve transferde ismi geçen şahısların Brezilya vatandaşı olması nedeniyle İspanya mahkemelerinin yetki alanında olmadığı tabir edildi. Açıklamada, Brezilya maddeleri kapsamında özel bireyler ortası yolsuzluğun kabahat olmadığına dikkat çekildi.
* * * * *
Neymar, 2016 yılında Madrid’de yapılan ön duruşmada verdiği sözde, Sonda’yı tanımadığını söyledi. Sonda, bu kelamların canını yaktığını belirterek birlikte yedikleri pizzaları, yaptıkları mangal partilerini ve oynadıkları bilardo maçlarını hatırlattığını belirtti.
Sonda’nın avukatlarından Paulo Nasser, bu argümana karşılık olarak telefonunda yer alan bir fotoğrafı gösterdi. Fotoğrafta Neymar ve babası ortalarında Idi Sonda’yla birlikte kameraya gülümsüyordu. Fotoğraf Idi Sonda’nın Guaruja kasabasında bulunan yazlık meskeninde çekilmişti.
İspanya Savcılığı’nın da taraf olduğu davada, Delcir Sonda, Neymar’dan milyonlarca dolarlık tazminat talebinde bulundu. Futbolcunun kendisi, ailesi ve davada ismi geçen birçok kadro yöneticisi de mahpus istemiyle yargılanıyor. (İspanya Savcılığı Neymar için 2 yıl mahpus ve 10 milyon euro para cezası, Rosell için 5 yıl mahpus cezası, Barcelona için ise 8,4 milyon euro para cezası istedi. DIS ise Rosell ve Bartomeu için mahpus cezasının yanında toplam 149 milyon euro tazminat talebinde bulundu. DIS’in avukatları daha evvel yaptıkları açıklamalarda da Neymar için 5 yıl mahpus cezası istediklerini belirtmişti.)
Sonda, davayı açmaktaki maksadının para olmadığının altını çizerek, “Ben 74 yaşındayım ve varlıklı bir beşerim. Tek istediğim şey bir yanlışı düzeltmek” diye konuştu.
Mahkeme Neymar’ın en azından açılış duruşmasına katılmasını koşul koştuğundan ünlü futbolcu pazartesi günü Barselona kentinin adliye binasında babası ve annesiyle birlikte bu türlü görüntülendi. Salı günkü duruşmaya da katılan ve tabir veren Neymar, Barcelona ile olan pazarlıklara dahil olmadığını belirterek, “Bu işlerle her vakit babam ilgilendi, daima de bu türlü olacak. Babam bana ‘Şunu imzala’ der, ben de imzalarım” diye konuştu. Neymar Barcelona’da oynamanın “çocukluk rüyası” olduğunu da kelamlarına ekledi.
Mahkeme Neymar’ın en azından açılış duruşmasına katılmasını kural koştuğundan ünlü futbolcu pazartesi günü Barselona kentinin adliye binasında babası ve annesiyle birlikte bu türlü görüntülendi. Salı günkü duruşmaya da katılan ve söz veren Neymar, Barcelona ile olan pazarlıklara dahil olmadığını belirterek, “Bu işlerle her vakit babam ilgilendi, daima de bu türlü olacak. Babam bana ‘Şunu imzala’ der, ben de imzalarım” diye konuştu. Neymar Barcelona’da oynamanın “çocukluk rüyası” olduğunu da kelamlarına ekledi.
“NEYMAR’IN YOKLUĞUNU HİSSEDECEKLERİNİ SANMIYORUM”
Sonda, davayı açtığı günden bu yana Barcelona yetkililerinin sorunu çözmek için kendisine tekraren ulaşmaya çalıştığını hatta İspanya’dan Brezilya’ya gidip konutunu ziyaret ettiğini söyledi. Bu teşebbüsleri her seferinde geri çevirdiğini de belirten Sonda, “Teklif ettikleri paraları kabul edebilirdim fakat o kıymetli değil. Ben neler yaşandığını öğrenmek istiyorum” tabirlerini kullandı.
Duruşmaların zamanlamasının Dünya Kupası’na çok yakın olmasının da kendisinin sorumluluğunda olmadığını vurgulayan Sonda, “Adaletin ne vakit tecelli edeceğine ben karar vermiyorum” dedi ve ekledi:
“Zaten alanda Neymar’ın yokluğunu hissedeceklerini de düşünmüyorum. Mesela Pele olsaydı o vakit iş değişirdi. Lakin Neymar, Pele değil.”
Bu yıl Katar’ın mesken sahipliğinde gerçekleşecek olan Dünya Kupası’nın 20 Kasım’da başlayıp 18 Aralık’ta sona ermesi bekleniyor.
The New York Times’da yayımlanan “The Man Who Bet on Neymar Wants His Money” başlıklı haberden derlenmiştir.
News
