Ar-Ge’ye 81.9 milyar lira harcandı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021 yılı Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırmasını paylaştı. Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcaması 2021 yılında bir evvelki yıla nazaran 26 milyar 965 milyon TL artarak 81 milyar 922 milyon TL'ye yükseldi.

Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki oranı 2020 yılında yüzde 1,09 iken, 2021 yılında 7 trilyon 248 milyar 789 milyon TL'lik GSYH içindeki oranı yüzde 1,13'e yükseldi.

Ar-Ge harcamalarında mali ve mali olmayan şirketler yüzde 70,7 ile en büyük hisseye sahip olurken, bunu yüzde 23,7 ile yükseköğretim takip etti. Kâr emeli olmayan kuruluşlar tarafından yapılan Ar-Ge harcamalarının da dâhil olduğu genel devlet Ar-Ge harcamalarının toplam Ar-Ge harcamaları içindeki hissesi ise yüzde 5,6 oldu. Ar-Ge harcamaları içerisinde işçi harcamaları yüzde 49,5 ile en büyük harcama kalemini oluşturdu.

MALİ VE MALİ OLMAYAN ŞİRKETLER AR-GE FİNANSMANINDA YÜZDE 62,4 İLE BİRİNCİ SIRADA YER ALDI

Ar-Ge harcamalarının 2021 yılında yüzde 62,4'ü mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edilirken genel devlet Ar-Ge harcamalarının yüzde 25,1'ini, yükseköğretim yüzde 10,6'sını, yurt dışı kaynaklar yüzde 1,9'unu ve başka yurt içi kaynaklar yaklaşık olarak yüzde 0,04'ünü finanse etti.

TAM VAKİT MUADİLİ CİNSİNDEN 221 BİN 811 AR-GE ÇALIŞANI ÇALIŞTI

Tam vakit muadili (TZE) cinsinden 2021 yılında toplam 221 bin 811 kişi Ar-Ge işçisi olarak çalıştı. Kesimler prestiji ile dağılımına bakıldığında ise TZE cinsinden toplam Ar-Ge işçisinin 2021 yılında yüzde 67,4'ü mali ve mali olmayan şirketlerde, yüzde 28,2'si yükseköğretimde ve yüzde 4,4'ü kâr emeli olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlet dalında yer aldı.

TZE CİNSİNDEN BAYAN AR-GE ÇALIŞANININ ORANI YÜZDE 32,1 OLDU

TZE cinsinden bayan Ar-Ge işçi sayısı, 2021 yılında 71 bin 301 kişi ile toplam Ar-Ge işçi sayısının yüzde 32,1'ini oluşturdu. Dallar prestiji ile TZE cinsinden bayan Ar-Ge işçi oranı yükseköğretimde yüzde 45,7, kâr emeli olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlette yüzde 30,4, mali ve mali olmayan şirketlerde ise yüzde 26,6 oldu.

AR-GE ÇALIŞANININ YÜZDE 31,2'Sİ DOKTORA YAHUT MUADİLİ EĞİTİM DÜZEYİNE SAHİP

Ar-Ge çalışanı tahsil durumuna nazaran incelendiğinde, Ar-Ge işçisinin yüzde 34,9'unun lisans eğitim seviyesine sahip olduğu görüldü. Bunu sırasıyla yüzde 31,2 ile doktora yahut muadili, yüzde 24,3 ile yüksek lisans, yüzde 4,8 ile meslek yüksekokulu ve yüzde 4,8 ile lise ve altı kategorileri takip etti. TZE cinsinden Ar-Ge çalışanının eğitim durumuna nazaran dağılımı ise sırasıyla; yüzde 48,0 ile lisans, yüzde 20,7 ile yüksek lisans, yüzde 18,3 ile doktora yahut muadili, yüzde 6,7 ile meslek yüksekokulu ve yüzde 6,3 ile lise ve altı eğitim seviyesi halinde oldu.

EN FAZLA AR-GE HARCAMASI TR51 (ANKARA) BÖLGESİNDE GERÇEKLEŞTİ

İstatistiki Bölge Üniteleri Sınıflaması (İBBS) 2. Seviyeye nazaran 2021 yılında Ar-Ge harcamalarının en yüksek olduğu bölge toplam Ar-Ge harcamasının yüzde 31,9'unu gerçekleştiren TR51 (Ankara) iken, bunu yüzde 28,5 ile TR10 (İstanbul) ve yüzde 9,8 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi takip etti.

Toplam Ar-Ge işçi sayısının yüzde 29,5'i TR10 (İstanbul), yüzde 19,3'ü TR51 (Ankara) ve yüzde 8,0'ı TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesinde istihdam edildi.

MALİ VE MALİ OLMAYAN ŞİRKETLERDE AR-GE HARCAMASININ YÜZDE 52,9'U AR-GE MERKEZLERİNDE YAPILDI

Mali ve mali olmayan şirketler tarafından 2021 yılında gerçekleştirilen 57 milyar 884 milyon TL Ar-Ge harcamasının yüzde 52,9'u Ar-Ge merkezlerinde gerçekleştirildi. Ar-Ge merkezlerinde yapılan Ar-Ge harcamasının yüzde 85,2'si, 250 ve üzeri çalışan sayısına sahip olan teşebbüsler tarafından yapıldı.

EN FAZLA AR-GE HARCAMASI YÜKSEK TEKNOLOJİ FAALİYETLERİNDEKİ TEŞEBBÜSLER TARAFINDAN YAPILDI

İmalat endüstrinde Ar-Ge faaliyeti yürüten teşebbüsler teknoloji seviyelerine nazaran sınıflandırıldığında, 2021 yılında imalat endüstrinde gerçekleştirilen 32 milyar 773 milyon TL Ar-Ge harcamasının yüzde 47,5'inin yüksek teknoloji faaliyetinde yer alan teşebbüsler tarafından gerçekleştirildiği görüldü. Bu oran 2015 yılında yüzde 35,3'tü. İmalat sanayindeki toplam Ar-Ge harcamasının yüzde 39,6'sı orta yüksek teknoloji faaliyetindeki teşebbüsler, yüzde 8,3'ü orta düşük teknoloji faaliyetindeki teşebbüsler ve yüzde 4,6'sı düşük teknoloji faaliyetindeki teşebbüsler tarafından yapıldı.

İmalat endüstrinde Ar-Ge faaliyeti yürüten girişimlerdeki araştırmacı sayıları incelendiğinde 2021 yılında en fazla araştırmacının 24 bin 630 kişi ile orta yüksek teknoloji faaliyeti yürüten teşebbüsler tarafından istihdam edildiği görüldü. Bunu 16 bin 720 araştırmacı istihdamı ile yüksek teknoloji faaliyeti yürüten teşebbüsler takip etti. TZE cinsinden araştırmacı sayıları dikkate alındığında da en fazla bedelin 22 bin 299 ile orta yüksek teknoloji faaliyeti yürüten teşebbüslerde olduğu saptandı.