Türkiye’de önemli bir halk sıhhati meselesine dönüşen obezite çocuklarında hayat kalitesini düşürüyor.
Bilgisayar başında uzun müddet hareketsiz kalan çocuklarda obezite görülme yüzdesi daha fazla oluyor.
Konuyla ilgili AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Vedat Göral, obezitenin, bedene alınan fazla güç yahut kalorinin, tüketilmemesi sonucu yağ deposu olarak birikmesi ve birtakım hastalıklara yol açması manasına geldiğini söyledi.
Obezite kalp damar hastalıklarına yol açıyor
Vücut kitle endeksi 25-30 ortasındaysa kişinin “aşırı kilolu”, 30’u geçiyorsa obez olduğunu aktaran Göral, obeziteyle mesken ve aileden başlayarak üst seviyelere kadar süren toplumsal bir gayret gerektiğini söz etti.
Obezitenin yol açtığı sıhhat meselelerine da değinen Göral, bunları “şeker hastalığı, karaciğer yağlanması, hipertansiyon, kalp damar hastalıkları ve birtakım kanserler” formunda sıraladı.
“Çocuklara ödül olarak yemek vermeyin”
Prof. Dr. Vedat Göral, Türkiye’de obezitenin çocukluk çağında da görülmesinin nedenlerinden birinin, annelerin duygusal davranarak çocuklarına yemek konusunda ısrar etmeleri olduğunu tabir ederek, şunları kaydetti:
“Amerika’ya giderken 4-5 aylık bir çocuk uyuyordu. İstanbul-New York ortası 12 saat. O müddet içerisinde çocuk 4-5 saat sonra uyandı. Annesi mamasını verdi, çocuk istemedi ve annesi mamayı yerine koydu. Fakat bence Türkiye’de annelerimiz çok daha duygusal olduğu için kesinlikle çocuğun ağzına tıkar ve mamayı bitirirlerdi. Bu yanlış bir şey. Aslında çocuk açsa mamayı alır. Ancak karnı toksa, istemiyorsa zorlamaya gerek yok. İlkokul ya da ortaokullarda ödül olsun diye daima tatlı, gücü yüksek besinler, çikolatalı besinler öneriliyor. Bu çok yanlış. Onun yerine çok daha kolay, seyahat, yüzme, tiyatro, sinema ödül olabilir.”
“Çocuklara okullarda ders olarak anlatılmalı”
Prof. Dr. Vedat Göral, sigara ve alkolün de berbat bir faktör olduğunun altını çizerek, obeziteli bireylerin varsa bu alışkanlıklarını kesinlikle azaltmaları gerektiğini lisana getirdi. Prof. Dr. Göral, tavsiyelerini şöyle sürdürdü:
“Haftanın 5 günü, en az 45 dakika olmak kuralıyla yürüyüş yapmamız lazım. Deniz kenarı, park, gölet kenarı olur. Kimi beşerler ‘Biz akşama kadar oturmuyoruz, çalışıyoruz.’ diyor. O denli değil de 45 dakika eşofmanla yürüyüş yapmak lazım. Yağlı besinleri azaltmamız lazım. İş yerine atıştırmalık götürmemek lazım. Şayet acıkırsak çabucak kurabiyeye yahut tatlıya saldırıyoruz. O anda su içmek lazım. Su nitekim açlığı bastırıyor. Derslerde, televizyonlarda, reklamlarda obezitenin berbat bir hastalık olduğu anlatılmalı. Çocuklara okullarda ders olarak anlatılmalı. Her sene tekrar edilmeli. Tahminen de o dersi istekli bir tabibin anlatması lazım, çocuk tabibi yahut dahiliye, endokrin uzmanı olabilir. Televizyonlarda çok fazla tatlı, şekerli şeylerin tüketilmesinin önerilmemesi gerekiyor. Onun yerine yürüyüş, spor, idman üzere şeyler anlatılmalı. Televizyon kanallarında spotlar halinde ‘Obezite makûs bir hastalıktır’ üzere çocuklara yönelik bir duyuru yapılması gerekiyor.”
“5 yaşa kadar yüzde 8,2, 6-18 yaş ortasında da yüzde 8,5”
AA’nın haberine nazaran Göral, Türkiye’de çocuklardaki obezite oranına ait, “Türkiye’de yapılan bir çalışmaya nazaran, 5 yaşa kadar yüzde 8,2, 6-18 yaş ortasında da yüzde 8,5 civarlarında. Yüksek seviyede. Bunu erişkinliğe geçtikten sonra da devam ettirmemek lazım.” dedi.
Obezitenin yalnızca çok yemekten kaynaklanmayabileceğini, birtakım ruhsal rahatsızlıkların, hormonal değişikliklerin ve hareketsizliğin de buna neden olabileceğini belirten Göral, Türkiye’de bu hastalığın tehlikesinin fark edilip tedbir alınması gerektiğini kelamlarına ekledi.
“Bazı ruhsal faktörler de buna yol açabilir”
Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) Avrupa genelini kapsayan obezite raporlarında, Türkiye’nin birinci sıralarda yer almasını pahalandıran Göral, şöyle konuştu:
“Günümüzde çok güç veren içeceklerin olması, kalorisi yüksek besinlerin alınması, hareketsizlik, ömür kaidelerinin değişmesi, oturarak yaşamak, çok fazla yemek, akşam meskende çok fazla yemek yemek buna sebep olabiliyor. Bunun dışında birtakım ruhsal faktörler de buna yol açabilir. Türkiye’de bilhassa Güneydoğu ve Akdeniz mutfağında çok fazla et, kalorisi yüksek besinler tüketiliyor. Örneğin Şanlıurfa, Gaziantep, Diyarbakır, Kahramanmaraş, Mardin ve Adana’da. Türkiye’de en hoş mutfak bence Ege’nin. Zira çok fazla zerzevat, balık tüketiliyor. Karbonhidrat biraz daha az tüketiliyor.”
Obezite ile karaciğer yağlanmasının oranı da artıyor
Prof. Dr. Vedat Göral, besin ve içecekleri satın alırken etiketlerinin okunması, kalorilerine bakılması gerektiğini belirterehttps://videonuz.ensonhaber.com/izle/sultangazide-cocuklarin-kavgasina-aileler-de-karistik, hazır ve katkı unsurlu meyve suları yerine taze sıkılmış meyve sularının, paketli besinler yerine taze zerzevat ve meyvelerin tüketilmesini önerdi.
Obezite ile artış gösteren sıhhat meselelerinden bahseden Göral, “Bizim branşımızda gördüğüm şey, karaciğer yağlanması. 30-40 sene evvel karaciğer yağlanması yoktu lakin giderek artan ölçüde karaciğer yağlanması, insülin direnci var. Karaciğer yağlanması tedavi edilmezse ileride karaciğer sirozu ve karaciğer nakli gerekebilir. Yani obezite bu kadar berbat bir hastalık. Bunun dışında tansiyon yüksekliği, şeker hastalığı yapabiliyor. Şeker bütün organları bozabiliyor. Kalp damar hastalıkları, damar sertliği, kalp krizi, beyin damarlarında tıkanma, felç ve birtakım kanserler görülebilir. Bilhassa karaciğer, mide, kalın bağırsak, pankreas, göğüs ve prostat kanseri üzere birçok kanserin de maalesef tetikleyicisi oluyor.” tabirlerini kullandı.
“Türkiye’de obeziteye karşı planlama yapılmalı”
Gelecekte obezite ile ilgili Türkiye’yi bekleyen senaryoya ait Göral, “Dünyada obezitenin merkezi Amerika. Çok kilolu beşerler var ve restoranda büyük öğünlü besinler alıyor. Çok asitli, şekerli besinler içiyorlar. Türkiye bu türlü olmayacak zira Amerika’daki obezite bize makûs bir örnek. Türkiye’de bence obezite planlaması yapılması lazım. Toplumsal bir çalışma olmalı, aile içinden başlayıp üst seviyelere kadar.” değerlendirmesini yaptı.
“Yiyip yatıp güç yakmadıkları için bedende birikiyor”
Göral, Türkiye’de çok fazla ekmek tüketildiğini hatırlatarak, ekmeğin sabah kahvaltısı haricinde tercih edilmemesini önerdi. Akşam yemeğinde porsiyonun az olmasını ve uyumadan 4-5 saat kadar evvel yemek yemenin sonlandırılmasını tavsiye eden Göral, öğünlerde çok fazla kolesterol içeren tavuk derisi ve yoğurt kaymağı üzere eserlerin yenilmemesi, pasta üzere eserlerin tüketiminin azaltılması ve çayın şekersiz içilmesi gerektiğini kaydetti.
Türkiye’de meyve tüketiminin de fazla olduğunu belirten Göral, “Meyvedeki fruktoz karaciğer yağlanmasının ve şeker hastalığının en büyük sebebi. Kimi beşerler akşam 3-5 tane yahut yarım tabaktan fazla meyve tüketiyorlar. Bu son derece sakıncalı. Yiyip yatıp güç yakmadıkları için bedende birikiyor.” dedi.
News
