En kötüsü geride kaldı! Otomotivci tedarik kâbusunu az hasarla atlattı, sırada Avrupa’daki ‘resesyon’ riski var
Otomotiv kesimindeki çip, hammadde ve lojistik üzere tedarik problemleri nedeniyle uzun müddettir üretmekte zorluklar yaşayan Türkiye otomotiv endüstrisi, şiddetli imtihanı az hasarla atlatmasını bildi. Son çeyreğe tedarik zincirindeki kırılganlık açısından daha optimist girdiklerini belirten Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) İdare Heyeti Lideri Cengiz Eroldu, “Tedarik sıkıntılarından daha az etkileneceğimizi iddia ediyoruz. 2022 yılının en berbatı geçti üzere duruyor. 2023 yılında ise bir ölçü güzelleşmeyle bir arada tekrar bu meselelerin devam edeceğini öngörüyoruz” dedi. Global otomotiv üretiminde yıl sonu prestijiyle yüzde 0.6, Avrupa’da yüzde 7.5 daralma beklentisi olduğunu da hatırlatan Eroldu, Türkiye’de ise üretimin geçtiğimiz yıla kıyasla yüzde 8-15 ortasında artarak 1.4 milyon, ihracatın yeniden geçtiğimiz yıla nazaran yüzde 11-17 ortasında artarak 1 milyon 100 bin adet ile tamamlanacağını söyledi.
OSD’nin üçüncü çeyrek sonuçlarını açıkladığı İstanbul’daki basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Eroldu, yerli üreticinin önündeki en yeni tehdidin Avrupa’daki resesyon riski olduğunu kaydetti. Finansmana erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle şirketlerin filolarını yenilemekte zorlandığını belirten Eroldu, kredi kısıtlamalarının çözülmesi ve ÖTV matrahlarının güncellenmesi üzere adımlarla iç pazarın resesyona hazırlanması gerektiğinin altını çizdi. Eroldu, “Özellikle 2023 yılında ihracatın düşme ihtimali bulunuyor. Bu mümkün tehdide karşılık iç piyasayla endüstrinin desteklenmesinin kıymetli olduğunu düşünüyoruz. Finansman tarafında örneğin; müşteri var, araç almak istiyor lakin finansman sağlayamıyor. Bu otomotiv endüstrisinin önünde önemli bir mahzur olarak duruyor” dedi. Türkiye’deki üretilen araçların yüzde 65’nin Bölgesi’ne ihraç edildiği düşünüldüğünde Eroldu’nun vurguladığı nokta daha net anlaşılıyor.
‘ÖTV ADIMI BEKLEMİYORUM’
Satılan sıfır araçların neredeyse hepsinin artık yüzde 80’lik ÖTV dilimine girdiğini, bu durumdan ötürü ithal ve yerli ortasındaki avantaj istikrarının kaybolduğunu da belirten Eroldu, şöyle devam etti: “Bu, Türk tüketicisinin satın alma gücü manasında değerli bir tesir. Şahsi görüşüm matrahın güncellenmesine muhtaçlık var. Ancak bir değişikliğin olacağını ben beklemiyorum. Söylentiler ise iç piyasaya ziyan veriyor. İhraç pazarlarındaki bu talep daralması riskine karşılık bizim kesinlikle otomotiv endüstrini korumak manasında; otomotiv endüstrinin yarattığı istihdam, otomotiv endüstrinin yarattığı ihracat, katma bedeli korumak manasında üstteki unsurlarla iç piyasanın desteklenmesi bizce son derece değerli bir yer teşkil ediyor.”
OCAK-EYLÜL'DE ÜRETİM ARTTI
OSD’nin açıkladığı 2022 Ocak-Eylül periyodu bilgilerine nazaran, yılın birinci 9 aylık devrinde toplam üretim bir evvelki yılın birebir periyoduyla karşılaştırıldığında yüzde 4 artarak 962 bin 18 adet oldu. Geçen yılın birinci 9 ayına nazaran parelel bir seyir izleyen araba üretimi ise 571 bin 6 adet olarak gerçekleşti. Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim 996 bin 926 adede ulaştı. Ticari araç kümesinde, 2022 yılı Ocak-Eylül devrinde üretim yüzde 12, ağır ticari araç kümesinde yüzde 33 ve hafif ticari araç kümesinde yüzde 10 oranında arttı. Bu periyotta, otomotiv ihracatı ise adet bazında yüzde 2 oranında artarak 687 bin 966 adet olurken, araba ihracatı yüzde 1 gerileyerek 396 bin 604 adet seviyesinde gerçekleşti.
'TEDARİKÇİLERİN SÖYLEDİKLERİNE KATILMIYORUM'
Otomotiv tedarik sanayicileri, ana endüstrinin fiyat güncellemesi yapmamasından ötürü, güç maliyetlerini tek başlarına üstlenmek zorunda kaldıklarını lisana getirmişti. OSD Lideri Eroldu hususla ilgili olarak, “Tedarikçilerin bu söylediklerine katılmıyorum. Zira bir ÜFE gerçeği kelam konusu. Her firmanın kendine has bir eskalasyon metodu var. Kimi firmaların enflasyona bazılarının ise yalnızca kura nazaran belirlediği, kontratlarda mutabık kaldığı bir ekip eskalasyon yolları var. Bunun bir sürü artıları ve bir sürü eksileri bulunuyor. Yani olayın yalnız bir tarafına değil, büyük resme bakmak lazım. Büyük fotoğrafta biz o denli bir şey görmüyoruz” dedi.