Ev sahiplerinden akılalmaz yöntem: Banka hesabını kapatmak! ‘Kiracı kusurlu duruma düşebilir’

Ev kiralarının kimi bölgelerde çok yükselmesi son devrin en kıymetli sıkıntılarından biri. Bilhassa kimi konut sahipleri, getirilen yasal hudut olan ‘yüzde 25'in’ üzerinde artış yapmak için diretiyor, bazıları ise farklı sistemlerle kiracılara baskı yapıyor.

Bunlardan biri de “Kiram ödenmiyor” demek için kiranın ödendiği banka hesabını kapatmak. Hesap kapatıldığı için kirasını ödeyemeyen ya da kira fiyatını gönderdiği halde ödenmediğinin farkında olmayan kiracı, mesken sahibi tarafından “Kiramı ödemedin, meskeni tahliye et” ihtarnamesiyle karşılaşıyor. Pekala, bu türlü bir durumda kiracı nasıl bir yol izlemeli?

‘BU DURUM BİRKAÇ AYDIR ARTTI’

Görüşlerine başvurduğum Gayrimenkul Hukukçusu Ümit Yasin Kısa, hesap kapatma örneklerinin birkaç aydır çok fazla yaşandığının altını çizdi. Kısa, “Öncelikle mesken sahibinin düzgün niyetli olmayacağını belirtmek gerekli. Mesken sahibinin mahkemeye başvurması halinde mahkeme tarafından konut sahibinin savları geçerli sayılmayabilir. Fakat burada değerli olan kiracının kira borcunu ödemeye niyetli olduğunu kanıtlaması ve bunun için tüzel adımları atmış olması” dedi.

Kısa, şöyle devam etti:

“Ev sahibinin mukavelede yazan banka hesabını kapatması halinde yeni banka hesabını kiracısına bildirmesi gerekiyor. Aksi takdirde kiracı bunu mahkemeden talep edebilir. Bu üzere konular elbette somut olaya nazaran belirlenebilecek. Bu halde mahkeme, hakikaten mesken sahibinin gerekli konuları yerine getirip getirmediğine bakacak ve kiracının kira ödemelerini isteği dışında ödeyememesi hali var mı araştıracak.”

‘KİRACI PTT YOLUYLA FİYATINI GÖNDEREBİLİR’

Gayrimenkul Hukuku Derneği Lideri Avukat Ali Güvenç Kiraz ise böylesi bir durumda yapılması gereken sistemlerden birinin Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü (PTT) yoluyla ‘konutta ödemeli’ olarak kira bedelinin gönderilmesi olduğunu söyledi.

Ancak Kiraz, mal sahibi şayet bu bedeli almaz ve bir aylık mühlet geçerse kiracının temerrüdü oluşacağına yani kişinin borçlanmış olacağına dikkat çekti:

“Bu nedenle şayet mesken sahibinin makus niyetli bir halde kiracısını temerrüde düşürüp tahliye etmek istemesi için banka hesabını kapatmak istemesi halinde sulh hukuk mahkemesine başvurarak ‘ödeme yeri tayini’ istenmeli ve kiralar mahkeme tarafından mal sahibi ismine açılacak olan bu hesaba yatırılmalı. Mal sahibi bu sırada kira borcu ödenmediği tezi ile icra takibi yaparsa kiracı itirazında bu durumu kesinlikle belirtmeli. İtirazın iptali konusunda yetki, icra mahkemesinde değil sulh hukuk mahkemesinde olur.”

Ümit Yasin Kısa, bu noktada çok değerli bir ihtarda bulundu:

“Eğer kiracı, kiranın ödendiği hesabın kapatılmasından sonra uzun bir mühlet hiçbir adım atmamışsa ve sonrasında hesabın kapatıldığını fark etmediğini beyan ediyorsa, mahkeme bu durumun hayatın olağan akışına uygun olmayacağı değerlendirmesinde bulunabilir. Yani kiracının kusurlu olduğuna hükmedebilir. Bu nedenle kiracıların ödemelerini dikkatli bir biçimde yapmalarında yarar var.”

KİRACI MAĞDUR EDİLDİĞİ İÇİN MESKEN SAHİBİ HAKKINDA ŞİKAYETÇİ OLABİLİR Mİ?

Konu mahkemeye taşındı, sorun tahlile kavuştu ve kira fiyatı problemsiz bir halde artık ödeniyor diyelim. Pekala sonrasında kiracı, mesken sahibi tarafından mağdur edilmek istendiği için şikayetçi olabilir mi?

Bu soruma Ali Güvenç Kiraz, “Mal sahibi ve kiracının mukavele müddetince taşınmazla ilgili taşınmazı kontrata uygun tutmak ve kullanmak sorumlulukları var. Mal sahibinin hakikaten de hangi nedenle yapıldığı aşikâr olması mümkün olmayan hesap kapatması bir kabahat değil” karşılığını verdi. Kiraz, mevzuya dair şu bilgileri paylaştı:

“Kiracı mal sahibine karşı bir şikâyette bulunamaz. Kiracı ve mal sahibi ortasındaki kontrat münasebetinin şikâyete mevzu olabilmesi için tehdit, hakaret, darp ve haneye tecavüz üzere durumların oluşması gerekli. Banka hesabının kapatılması berbat niyetli bir davranış olarak görülebilir fakat kabahat değildir.”

Ümit Yasin Kısa ise kiracının bu süreç nedeniyle uğradığı ziyanlar, mahkeme masrafları ve somut olaya nazaran manevi zararlarına ait dava hakkının olduğuna dair değerli bir ayrıntının altını çizdi.

'İKİ TARAFIN DA İSTEĞİ VARSA BEDEL KARŞILIĞI TAHLİYEYE MAHZUR YOK'

Bir yıl boyunca yüzde 25’ten fazla artırım yapamayacak olan mesken sahipleri, kiracılarına ‘para vererek’ konuttan çıkarmanın yolunu deniyor. Örneğin, kiracısının taşınma masraflarını ve birkaç aylık kira bedelini karşılayıp meskeni boşaltmalarını teklif ediyorlar.

Böylelikle meskenini iki-üç kat daha fazla bedelle kiraya vermenin yolu açılmış oluyor. Lakin meskenden çıkmak istemeyen kiracılar, ısrarcı mesken sahiplerinin arama ve iletilerine maruz kalıyor. Pekala bu durumda nasıl bir yol izlenmeli?

“Kiracı ile mesken sahibinin kendi ortalarında yaptıkları bir pazarlık sonucunda kiracının belli kazanımlar karşılığında konuttan çıkması üzerine mutabakatlarında bir mani bulunmuyor” diyen Ümit Yasin Kısa, “Burada değerli olan konu, iki tarafın da buna istek göstermesi ve üzerinde özgür iradeleriyle anlaşmaları” dedi.

Fakat Kısa, şayet kiracı bu durumu kabul etmiyor ve mesken sahibi ısrarını sürdürüyorsa kiracının mahkeme yoluna başvurabildiğini vurguladı:

“Kiracı, konut sahibi tarafından bu bahis hakkında ısrarlı rahatsız ediliyorsa ve şahsî huzuru bozuluyorsa konut sahibi hakkında konutuna, okuluna ve işyerine yaklaşmaması, kendisini irtibat araçlarıyla yahut sair surette rahatsız etmemesi üzere önleyici önlem kararlarını mahkemeden isteyebilir. Bu kararlara uyulmaması halinde kişi hakkında zorlama hapsine karar verilebilir.”

‘FATURA DÂHİL’ ÇOK TEHLİKELİ BİR KİRALAMA SİSTEMİ’

Son periyotta kiralık mesken ilanlarında ‘fatura dâhil’ sözü dikkat çekiyor. Konut sahipleri abonelikleri kendi ismine tutuyor ve ödenmediği vakit tahliye ya da artırım baskısı yapıyor.

İstediği tarihte konuttan çıkmayan ya da istediği oranda artırım yapmayan kiracının elektriğini suyunu kesen mülk sahipleri, mağduriyet yaratıyor. Bu durumda kiracılar, nelere dikkat etmeli?

Fatura dâhil kiralamanın çok tehlikeli bir kiralama sistemi olduğunu söyleyen Ali Güvenç Kiraz, bu durumun günlük kiralama modelinden entegre edildiğine vurgu yaparak şu bilgileri paylaştı:

“Günlük kiralamada nasıl bir gün ya da bir hafta kalıp sonra tahliye etmediğinizde çabucak mal sahibi müdahale edip sizi çıkartabilir burada da tıpkı yol deneniyor. İşte bu nedenle kira mukavelesi yaparken bir nüshası ve Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) dokümanı kesinlikle alınmalı. En değerlisi abonelikler, kiracı tarafından açılmalı. Aksi halde bütün her şey mal sahibi elinde olacak.”