Böbreklerin kanı filtrelemek, düzenlemek ve hormonları salgılamak üzere vücutta birçok kıymetli vazifesi vardır. Hayati bir organ olan böbrekler, bedenden idrarla atılacak olan eserleri filtreleyen ana organlardır.
Yaşla birlikte böbrek işlevi bozulabildiği üzere hipertansiyon yahut diyabet durumunda bu bozulma süreci hızlanabilir.
Böbrek hastalıkları ekseriyetle sessizce gelişir. Kronik böbrek yetmezliği, böbreklerinin artık vazifesini tam olarak yerine getirmediği ve geri döndürülemez bir durumdur.
Kronik böbrek yetmezliğinin nedenleri
Kronik böbrek yetmezliği çoklukla bir hastalığın sonucu ortaya çıkan ikincil bir durumdur. Yani diyabet, yüksek tansiyon yahut bir otoimmün hastalık (lupus, romatoid artrit, Crohn hastalığı, romatoid purpura) üzere öteki bir hastalığın sonucu ortayz çıkar.
Bazı faktörler kronik böbrek yetmezliği oluşumunu tetikler. Çok kilo, obezite, sigara ve çok kolesterol üzere durumlar kronik böbrek yetmezliğine yol açabilir.
Hastalık çocuklarda hayli enderdir, fakat görülme oranı yaşla birlikte artar. Erkekler bayanlardan daha sık etkilenir.
Kronik böbrek yetmezliğinin belirtileri
Kronik böbrek yetmezliği uzun yıllar bedende sessizce ilerler. Belirtiler ortaya çıktığında, böbrek yetmezliği esasen hayli ilerlemiştir. Tertipli tıbbi takip, hastalığı erken bir evrede teşhis etmenin tek yoludur.
Ayrıca böbrek, kemik iliği tarafından kırmızı kan hücrelerinin üretimini uyarmaktan sorumlu olan eritropoietin hormonunun üretim yeridir. Böbrek yetmezliği durumunda bu üretim eksik bir formda gerçekleşir ve kansızlık başlar. Hastada nefes darlığı ve yorgunluk görülür.
Bunlar haricinde yüksek tansiyon üzere belirtiler de böbrek yetmezliğini gösterebilir. Yüksek tansiyon böbreklerin küçük damarlarına ziyan verir. Şeker hastalığının ortaya çıkması da böbreklerde sorun olduğunu gösterebilir. Diyabet hastalarının neredeyse yarısı kronik böbrek hastalığı geliştirir. Diyabet denetimi, kronik böbrek yetmezliği riskini azaltır.
Böbrek yetmezliği nasıl teşhis edilir?
Böbrek işlevi, kas kökenli bir belirteç olan kandaki kreatinin ölçülerek kıymetlendirilir.
Glomerüler filtrasyon suratı (GFR) da bir belirteçtir. Üç aydan uzun bir mühlet boyunca 60’ın altında bir GFR, böbrek hastalığını gösterir.
Ayrıca bir idrar tahlili yapılabilir. İdrarda protein, albümin yahut kan varlığı böbrek hastalıklarını gösterebilir.
Kronik böbrek hastalığının tedavileri nelerdir?
Kronik böbrek hastalığı tedavisinde öncelikle varsa altta yatan hastalığın belirlenmesi gerekir.
Böbreklerin işini hafifletmek için hasta hayat biçimi ve diyet değişiklikleri yapmak zorundadır. Düşük proteinli ve alkolsüz bir diyet önerilir ve hipertansiyon durumunda tuz oranı düşük ve çok kilo durumunda yağ oranı düşük bir diyet önerilir. Hasta sigara içiyorsa sigarayı kesinlikle bırakmalıdır.
Tedaviler hastalığın ilerleme seviyesine bağlıdır. İdrar hacmini azaltmak yahut ürik asit üretimini azaltmak için ilaçlar reçete edilebilir. Böbrek olağan kapasitesinin yüzde 15’inin altına düştüğünde, böbrek nakli beklenir ve diyaliz mecburî hale gelir.
Yüksek tansiyonu denetim etmek önceliktir. Tuz oranı düşük bir diyet izlenmelidir. Yüksek tansiyona karşı hareket etmek için tuz alımının günde azamî 5 grama düşürülmesi tavsiye edilir.
Hastalığın komplikasyonlarına karşı savaşmak için proteinleri ve fosfordan varlıklı besinleri (et yahut süt eserleri gibi) azaltmak gerekir. Günde kilo başına bir gramdan fazla protein tüketilmesi önerilmez.
Böbrekler bedenin asit-baz istikrarına yardımcı olurç Böbrek işlevi bozulursa ve beden kronik asidoz riski altındaysa, yiyeceklerdeki asitler daha az filtrelenir. Et, peynir, yumurta ve tahılların tersine alkalileştirici oldukları için daha fazla meyve ve zerzevat tüketilmelidir.
Böbrek yetmezliği durumunda, fazla fosfor uygun biçimde atılamaz ve kanda kalır, bu da kemiklerin zayıflamasına ve kalsiyum kaybına neden olabilir. Kandaki çok yüksek fosfor ve kalsiyum düzeyleri organlarda tortulara neden olabilir. Et ve süt eserleri ölçülü tüketilmelidir. Çok potasyumdan da kaçınılmalıdır. Böbrek yetmezliği durumunda fosfor üzere kandaki potasyum düzeyleri de yükselebilir. Bu nedenle muz, portakal, kuru erik, patates ve domates tüketimine bilhassa dikkat edilmelidir.
Böbreklere âlâ gelen 10 besin
Bazı besinlerin böbrek fonksiyonlarını güzelleştirdiği ve böbrek hastalıklarını geciktirebileceği yahut önleyebileceği bilinmektedir.
İşte böbreklerinize daha âlâ bakmanız için tüketmeniz gereken 10 besin.
Zeytinyağı
Antioksidanlar ve mineraller açısından güçlü olan zeytinyağı yemeklere çarçabuk eklenebilir. Böbreklerin bedendeki toksinleri atmasına yardımcı olur.
Limon
Küçük böbrek rahatsızlıkları için önerilen limon suyu, asiditesi sayesinde böbrekleri temizlemeye yardımcı olur. Bilhassa böbrek taşlarında tesirlidir.
Maydanoz
Böbreklerin toksinleri atmasına yardımcı olan en âlâ besinlerden biri olan maydanoz, böbrek taşlarını ve idrar yolu enfeksiyonlarına karşı tesirlidir.
Kırmızı meyveler
Su ve antioksidanlar açısından güçlü olan kırmızı meyveler detoks edici özelliklere sahiptir. Yaban mersini, çilek, böğürtlen ve kızılcık üzere koyu renkli olanlar böbrekler için en güzelidir. Fakat yüksek şeker içeriği nedeniyle ölçülü olarak tüketilmelidir.
Zencefil
Zencefilin antioksidan özelliği böbrekler için yararlıdır. Zencefil tüketmek bedenden toksinleri atarken tıpkı vakitte kanı temizler ve böbrekleri temizler.
Isırgan
Isırgan otu, arındırıcı ve antiseptik tesiri sayesinde bakterileri yok ederek idrar yolu enfeksiyonlarını önler ve tedavi eder. Taze yahut kuru ısırgan otu çayı böbreklerin düzgün çalışmasına yardımcı olur.
Zerdeçal
Zerdeçalın iltihap önleyici özellikleri, onu böbrek iltihabı ve idrar yolu enfeksiyonlarında düzgün bir hami besin yapar. Zerdeçal böbrek iltihabına karşı tesirli antiseptik özelliklere sahiptir.
Karpuz
Karpuzun yüksek su içeriği onu böbrekler için gerçek bir sağlıklı besin yapar. İçerdiği vitamin ve mineraller de beden için çok düzgündür. Bilhassa yaz aylarında susuz kalmamak ve böbreklerin çalışmasına yardımcı olmak için tercih edilen bir meyvedir. Lakin, şeker içeriği nedeniyle çok fazla tüketilmemelidir.
Elma
Karahindiba
Karahindiba yaprakları en âlâ idrar söktürücüler ortasındadır. Su tutulmasını ortadan kaldırarak üriner sistemdeki problemleri hafifletir ve böbreklerin çalışmasını kolaylaştırır. Bu bitki birçok böbrek rahatsızlığını ve idrar yolu enfeksiyonunu önler.
News
