Özge Uzun’un triatlon özeti: Tutku, disiplin, süreklilik
Özge Uzun, Alpe d’Huez Uzun Uzaklık Triatlonu öncesi mesleğini ve triatlon tutkusunu anlattı.
Bize kendinden biraz bahsedebilir misiniz? Spora başlaman nasıl oldu? Aklınızın bir köşesinde her vakit triatlet olmak var mıydı?
Kendimi kısaca anlatmam gerekirse, maceraperestim, hayvanseverim, spor ve adrenalin tutkunuyum. Spora çok küçük yaşlarda başladım. Kendimi bildim bileli içinde spor olan her şeyi seviyorum. Çocukluktan itibaren koşmak, bale ve jimnastik yapmak, sonrasında yüzmek, kayak yapmak ve daha birçok sporla ilgilendim. Nerede sporla ilgili bir şey var, ben daima onun içindeydim. Çok keyif aldığım, daima orada olmak istediğim anlardı bu anlar. Sonrasında lise imtihanları üzere sebeplerle spor faaliyetleri hayatımdan bir periyot çıktı. Süratlice geçen öğrencilik yıllarımda da artık spor yalnızca hasretle baktığım yerde kalmıştı. O devirlerde triatlonun ne olduğunu bilmiyordum. Bu nedenle de triatlet olmak aslında aklımda yoktu.
Çok küçük yaşlardan itibaren sporla içli dışlısınız. Pekala, sizi triatlon disiplinine çeken şey neydi? Bir dönüm noktası var mı?
İş hayatına başladım ve daima masa başı çalışmak kendimi hantal hissettirmeye başlamıştı. Hareketli üniversite hayatından sonra tam vakitli çalışmaya başlamak sizi bir döngünün içine sokuyor. Uyanıyordum, işe gidiyordum ve meskene geliyordum. Elbette bunların yanında öbür şeyler de yapıyordum fakat gereğince yeterli hissetmiyordum. Bu süreçte koşuyu tekrar hayatıma soktum ve sonrasında o etraftaki beşerlerle birlikte bir yol bisikleti macerasına atıldım. İşte o vakit triatlonu duymaya başlamıştım. Yüzme, bisiklet ve koşu branşlarından oluşan bu sporu yapmam için aslında önümde artık hiç pürüz yoktu. Küçüklükten bir yüzme geçmişim vardı. Bisiklete de çocukluğumdan beri keyifle biniyordum. Natürel ki bisiklet idmanlarına yeni başlamıştım lakin bu yarışlara katılmam için bir mani değildi. Koşuysa bir biçimde yapılır diyordum. Sonuç olarak, 2019 yılında bu sporu deneyimlemek istedim ve inanılmaz keyif aldım. Hem bu etraftaki atlet arkadaşlarımın hem ailemin takviyeleri hem de benim bu alandaki tutkumla birlikte ağır idmanlara başladım.
Triatlon fizikî olduğu kadar mental de bir spor. Siz bu oranı nasıl görüyorsun, mental çalışmalarınızı nasıl yapıyorsunuz?
Oran veremesem de büyük bir kesimi diyebilirim. Vakit zaman bu oran değişiklik gösteriyor. Bilhassa idman yapmak istemediğinizde, idman sırasında fizikî olarak zorlanıp devam etmeniz gerektiğinde, sakatlık yahut hastalık yaşadığınızda, yarışta işler istediğiniz üzere gitmediğinde... Burada mental olarak güçlü durabilmeniz sportif başarınızı belirliyor. İşler kolay olduğunda herkes yapıyor. Asıl zorluksa istediğiniz üzere gitmediğinde hala orada kalabilmek ve sonuca odaklanabilmek.
Ben bunu nasıl sağlıyorum? Kendimi zorlamayı seven biriyim. Yapılamayanı yapmak isterim. “Hayır” ve “Olmuyor” benim için son devadır. Ancak doğal ki ben de çok zorlandığım anlar yaşıyorum. Hatta idmanda ağladığımı biliyorum. ☺ Bu türlü durumlarda yalnız olmadığımı bilmek bana düzgün geliyor. Birçok sportmen bu türlü anlar yaşıyor. Hatta yalnızca spor yaparken değil hayatın her alanında yaşıyoruz bunları. Sonuca odaklanmak bence anda kalmanızı sağlıyor. Bir de size takviye olan insanların varlığı, motivasyonel konuşmalar da ruhsal sıhhate yarar sağlıyor.
Bir yarış sizin için fizikî ve mental olarak ne vakit başlıyor? Hazırlık süreciniz her yarış için tıpkı mı?
O yıl yarışacağım gaye yarışlarımı sene başından antrenörümle birlikte belirliyoruz. Bunları takvime yerleştirdikten sonra antrenörüm yarışlarıma nazaran haftalık planlamalarımı büyük resme bakarak yapıyor. Ne vakit yükleneceğimiz ne vakit dinleneceğim ne vakit idman yarışları yapacağım zati belirli oluyor. Hasılı, fizikî olarak neredeyse tüm yıl hazırlanıyoruz. Dinlenmek, beslenmek de bunun büyük bir modülü.
Her ne kadar sıkıntı idmanları çıkarırken mental olarak zorlansam da asıl süreç benim için yaklaşık bir ay evvel başlıyor. Parkuru inceliyorum. Bir evvelki yıllarda yarışanların dereceleri, yorumları, geri bildirimleri, kullandıkları materyallere kadar bakıyorum. Sonrasında artık hayal etmek kalıyor. Bu idmanı yaparken güya o gün yaşıyormuşçasına nabzım yükseliyor. Uyandığım o birinci andan, edeceğim kahvaltıya, ısınmaya, yarışın her anını düşünerek birkaç gün geçiriyorum.
Hazırlık süreci her yarış için değişiyor. Bunlar büyük değişiklikler değil natürel ki, lakin idmanlarımız yokuşlu parkur için farklı, koşu teknikse farklı yahut uzaklıklara nazaran bile değişiklik gösteriyor. Ancak idman bilimi bu kadar karmaşık değil doğal ki. Yapılması gereken şeyler aşağı üst muhakkak. Yarışın uzaklığı ve branşların zorluk yahut teknik değişimine nazaran adapte ettiğimiz farklı idmanlar oluyor.
Triatlonu 3 sözle özetlemek gerekirse ne derdiniz?
Tutku, disiplin, süreklilik. Bence bu üçü olmadan asla şu an olduğum yerde olamazdım.
Ofiste beyaz yakalı, dışarıda sporcu… İki kimliği birden taşımak güç olmuyor mu?
Evet, bu sahiden bazen çok zorluyor. Öncelikle vakit idarenizin çok düzgün olması gerekiyor. Önemli bir hafta planı yapıyor ve bundan kolay kolay sapmıyorum. Sabah erken saatlerde idmanım bitiyor. Bitmiş derken başımda da bitiyor ve artık günü işle geçireceğim vakit dilimine giriyorum. Bu aralıkta fizikî olarak dinlenirken mental olarak çalışıyorum. İşlerim bitince ikinci idmanıma geçiyorum ve sonrasında da tekrar dinleniyorum. İki kimliğin olması aslında bence keyifli ve bir bakıma da benim için sağlıklı olduğunu düşünüyorum. Gün içinde farklı şeylere odaklanmak, birbirinden bağımsız diyalogların içinde olmanın beni beslediğine inanıyorum.
Sportif muvaffakiyetlerin akabinde iş hayatınızda ne üzere değişiklikler oldu? Ofiste bu spora ya da öbür spora yönlendirdiğiniz birileri oldu mu?
Öncelikle ben de sıfırdan başladığım için şirketteki birçok arkadaşım pandemi devrinde bu işi ne kadar hayatıma soktuğumu bir müddet göremedi. Ancak vakitle benim de yarışlardaki başarılarım duyulmaya başladıktan sonra çok olumlu şeyler duymaya başladım. Bunlar beni çok memnun ve motive etti. Birçok arkadaşım neler yaptığımı, nasıl yaptığımı sormaya başladı. Triatlon olmasa da kimileri koşuya kimileri da bisiklete başladı. Bu süreçte ben de onlara dayanak oldum alışılmış ki. Bazen yarışlar seçtik, bazen teknik ekipman...
Şimdi toplantı açılışlarında genelde sporla ilgili bir şeyler katiyen konuşuyoruz ve az da olsa onları motive edip hayatlarına idmanı katabildiğim için benden memnunu yok!
Triatlon etapları içinde favori branşınız hangisi? Yüzme, bisiklet, koşu?
Benim en keyif aldığım branş bisiklet. Ortalarında sevmediğim yahut bir biçimde kendimi berbat hissettiğim bir branş asla yok. Hepsinin keyfi çok başka. Koşuyu her yerde çok rahat yapabildiğim için seviyorum. Bisikletle yeni yerleri keşfetmek ve tabiatın içinde olmak farklı bir his. Birebir vakitte bunu birlikte olmaktan keyif aldığınız beşerlerle yapıyorsunuz. İşte o en güzeli!
Birçok ülkede, kentte yarıştınız. En çok hangi lokasyon aklınızda yer etti ve şimdi gitmediğiniz yerlerden en çok nerede yarışmak isterdiniz?
Bence ülkemizde yapılan yarışlar sahiden çok kaliteli. Türkiye’de müsabakayı seviyorum. Yurt dışı deneyimim alışılmış ki daha sonlu. Geçen yıl Montenegro’da yarı arada birinci olmuştum. O yarışın atmosferi de çok hoştu. Dağların ortasında denize girip tekrar o görünümde bisiklet ve koşu yapmıştık. Farklı milletlerden beşerlerle yarışmak da kendinizi karşılaştırmanız için pek yeterli bir tecrübe oluyor.
Ben farklı tecrübeleri seviyorum. Türkiye’de gibisi olan yarışlara gitmektense dünya çapında kesin yapılması gereken parkurları görme isteğindeyim. Gideceğim bir sonraki yarış da bunun gibisi olacak. Birebir halde Amerika’da Alcatraz'dan Kaçış isimli bir triatlon yarışı var. Onu da görmek isterim. Ayrıyeten Almanya’da Challenge Roth isimli bir yarış var. Seyircileri yarışmacılara inanılmaz bir ortam yaratıyor. O da kesin yapılacaklar listemde.
Temmuz ayı sonunda yurt dışında bir yarışınız daha olacak bize bundan da bahseder misiniz? Bu yarışta amacınız nedir?
Katılacağım yarış hakikaten Avrupa’nın en sıkıntı triatlon yarışlarından biri. Doğal ki tam uzaklık triatlon yarışı değil lakin yarı uzaklıklar ortasında sayılı parkurlardan biri. Alpe d’huez triatlonunda 2.2 Km bir barajda yüzüp, 118 km içerisinde 3200 m irtifa kazanacağımız bir bisiklet parkuruna geçiyoruz. Sonrasında da 1800 m irtifada 320 m tırmanışlı olan 20 kilometrelik koşu parkuru ile finişi göreceğiz. Hem bisikletin çok tırmanışlı olması hem koşunun alışık olmadığımız yüksek bir irtifada olması hem de tekrar koşarken yokuşlar çıkmak bu yarışı nitekim zorlaştırıyor. Türkiye’de bayan olmak biliyoruz ki her açıdan sıkıntı. Ben fikir olarak erkek ve bayanın fizikî farklılıklarını bir kenara koyarak insan olarak tıpkı koşullarda yaşamalarını savunuyorum. Yani aslında müspet ayrımcılığa da karşıyım. Cinsiyetimiz şartlarımızı değiştirmemeli. Daha gidecek çok yolumuz var. Bu yarışı aslında kendimce bir farkındalık yaratmak ve bu mevzuya değinmek için seçtim. Ben bir bayan olarak böylesine kuvvetli bir yarışta erkek atletlerle bir arada başlayıp finişi göreceğim. Onlarla birlikte uğraş edeceğim. Birinci gayem bu hususa biraz olsun dikkat çekip toplumsal farkındalığa az da olsa katkı sağlayabilmek. İkinci gayem ise uzun vakittir çalıştığım bu yarışta yeterli bir derece alabilmek.
Bu spora başlamak isteyenlere ne üzere tavsiyeleriniz olur?
Spora herkes başlıyor. Kıymetli olan bu motivasyonu koruyabilmek. Bu motivasyon herkes için değişiklik gösteriyor. Kimileri için dereceye girmek, kimileri için kilo vermek yahut sağlıklı hayat sürmek olabilir. En kritik şeyin tıpkı motivasyonu paylaşan şahıslarla bir ortada olmak olduğunu düşünüyorum. Zira orada kurulan arkadaşlıklarla spor alışkanlık haline gelmeye başlıyor. Süreklilik ise bir sporun en değerli kesimi. Bir gelişim sağlamak için yaptığımız işi tekrarlamamız gerekiyor. Bu türlü olunca sonucunu görmemek mümkün değil. İşte o sonucu aldıktan sonra tatmin olmaya başlıyoruz. Bu seyahati deneyimlemek için birinci evvel bir adım atmak lazım.