Rezene bitkisinin tüm kısımları, çiçekler, soğan ve tohumlar dahil olmak üzere yeme-içmede ve birtakım tıbbi eserlerin üretiminde kullanılabilir. Sodyum, potasyum, fosfor ve kalsiyum üzere kıymetli mineraller barındıran bitki, A ve C vitaminleri açısından da zengindir.
Rezene bitkisinin kökü, uzun yıllar boyunca kabızlık ve gaz sorunlarının giderilmesi için kullanılmış, yaprakları ise çay olarak demlenerek pek çok farklı rahatsızlığın güzelleştirilmesi için tüketilmiştir.
Mide ve bağırsak sistemi rahatsızlıklarının giderilmesi, teneffüs sistemi hastalıklarının güzelleştirilmesi, migren üzere baş ağrıların rahatlatılması üzere pek çok farklı hedefle tüketilen rezene çayı, günümüzde anne sütü ölçüsünün arttırılması ve bebeklerin gaz sorunlarının giderilmesi için de sıklıkla kullanılır.
REZENE ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Bitki rezene ve floransa olmak üzere iki ana rezene tipi mevcuttur. Her iki rezene tipi de farklı anason yahut meyan kökü aromasına sahiptir. Rezene cinsleri için hasat şartları farklıdır. Şöyle ki bitki rezene, yalnızca yaprakları kesilerek muhtaçlığa nazaran hasat edilebilir. Yaprakları kurutulabilir ve daha sonra kullanılmak üzere saklanabilir. Tohumlar için ise bitkinin çiçek açması beklenmelidir. Çiçeklerin rengi kahverengiye döndüğünde tohum hasatı gerçekleştirilebilir. Floransa rezene ise soğanları tenis topu boyutuna geldiğinde hasat edilir. Ampul kazılır, kökler ve üst kısmı kesilir. Ampuller serin bir yerde birkaç hafta saklanabilir.
Bitki rezene
Bitki rezene daha çok uzun aromatik sapları, yaprakları ve tohumları için yetiştirilir. Rezene tohumları farklı lezzeti, bulunduğu formların çeşitliliği ve sıhhate besbelli yararları nedeniyle çağdaş mutfaklarda kendine yer edinmiştir. Sarı çiçek kümeleri yaz sonunda ortaya çıkar. Yapraklar, saplar, tohumlar hasat edilir ve kullanılır.
Rezene bitkisi 3 ila 5 metre uzunluğunda büyüyebilir. Yaprakları tüylü ve dereotuna benzeridir ve tüm kesimleri yenilebilir. Rezene tohumları ayrıyeten fırınlanmış eserlerde, içeceklerde ve tatlılarda da kullanılır.
Floransa rezene
Floransa rezene daha kısa saplıdır. Ekseriyetle büyük soğanı için yetiştirilir ve zerzevat olarak da tüketilebilir. Başka kök sebzeler üzere çiğ olarak da tüketilebilir. Floransa rezenesi çok sayıda tanımda kullanılmaktadır. Floransa rezenenin görünümü, bitkinin tabanında kalın bir yaprak sapı rozeti ile ampul benzeridir. Ampul, bitkinin çiçeklenmesinden evvel hasat edilir. Floransa rezenesi bilhassa İtalyan salatalarında kullanılan kıymetli bir bileşendir. Ayrıyeten kızarmış ve sıcak garnitür olarak da servis edilebilir.
İmmün sistemin zayıflamasına bağlı olarak kimi sıhhat sorunlarına yol açabilen durumlar, bitkisel çaylarla dengelenebilir. Fakat bu eserlerin az ölçüde tüketilmesi farklı sıhhat sıkıntılarının oluşmaması için son derece değerlidir. Sistemli olarak kullanılan ilaçların varlığında bitki çayları, hekime danışılarak kullanılmalıdır. Rezene çayı da şifalı bitki çaylarından biridir. Anemi olarak tanımlanan kansızlığa da uygun geldiği düşünülen rezene çayının, ses kısıklığının giderilmesine ve toksinlerin atılmasına yardımcı olduğu düşünülür.
Depresyon ve anksiyete üzere ruhsal sorunlara de uygun geldiği düşünülen rezene çayı, kasları gevşeterek kişinin rahatlamasını sağlar. İdrar söktürücü özelliği olduğu için ödem oluşumunu pürüzler. C vitamini bakımından güçlü olan rezene çayı, cilt dokusunu yeniler ve kolajen yapının oluşmasını sağlayarak cildi canlandırır.
Vitamin ve mineral bakımından güçlü olduğundan muhtemel enfeksiyonlara karşı bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olarak bedeni korur. Uygun ölçüde kullanıldığında sıhhat için pek çok yararı olduğu bilinen rezene çayı aşağıda sıralanan durumlarda da kullanılabilir:
-Mide ve Bağırsak Sistemini Rahatlatır: Mide ve bağırsak motiletisini ya da farklı bir deyişle hareketliliğini artıran rezene çayı, sindirim sistemine ilişkin şişkinlik, mide krampları, gaz ve kas spazmı üzere rahatsızlıkların giderilmesi için tüketilebilir. Ülsere neden olan bakterilerle uğraşa yardımcı olduğu düşünülen rezene çayı, hastalığın belirtilerini hafifletebilir. Akşam yemeğinden sonra içildiğinde sindirimi kolaylaştırır ve tokluk hissi verir. Kabızlığa düzgün geldiği de bilinir.
-Solunum Sistemi Sorunlarına Uygun Gelir: Grip ve soğuk algınlığına bağlı olarak oluşan boğaz yangılarının giderilmesinin yanı sıra öksürüğe de düzgün geldiği düşünülen rezene çayının uçucu bileşenlerinden olan anetol ve fenkonun, teneffüs yollarını rahatlattığı düşünülür. Bedende bulunan patojenlere karşı immün sistemi takviyeler. Balgam söktürücü tesirinin yanı sıra burun kanallarının açılmasında da tesirlidir. Boğaz ağrısı için gargara yapılarak kullanılabilir. Bronşit üzere hastalıkların güzelleştirilmesinde tesirli olabilir.
Kan Basıncını Düzenler: Tansiyonun düzenlenmesinde tesirli olduğu bilinen rezene çayı, içeriğindeki potasyum sayesinde gerilen damarları rahatlatır. Hipertansiyona yeterli geldiği düşünülür.
Metabolizmayı Hızlandırır: Rezene bitkisinin metabolizmayı hızlandırdığı bilinir. Yatmadan evvel içilen bir bardak rezene çayı, gece boyunca metabolizmanın daha süratli çalışmasını sağlar. Ayrıyeten sabah açlık hissinin de atlatılmasında tesirli olduğundan diyet programıyla birlikte tüketilebilir.
Regl Sancılarını Azaltır: Kadınların büyük bir kısmının yaşadığı regl sancıları, rahmin kasılmasından kaynaklanır. Ağır ağrıya sebep olan bu durumun hafifletilmesi için rezene çayı tüketilebilir. Rezene çayı beden kaslarının gevşemesine de yardımcı olarak, âdet devirlerinin daha kolay atlatılmasına yardımcı olabilir.
Baş Ağrısını Azaltır: Rezene çayının kas gevşetici tesiri nedeniyle baş ağrılarına da güzel geldiği düşünülür. Yapılan hudutlu çalışmalarda rezenenin santral tesirli ağrı kesici tesirinin olduğu görülmüştür.
Anne Sütünü Artırır: Östrojen hormonunu uyardığı düşünülen ve galaktogog özelliğine sahip bir bitki olduğu bilinen rezene çayı, anne bedeninde daha fazla süt üretilmesini sağlayabilir. Sodyum ve potasyum mineralleri açısından varlıklı olması sebebiyle sıvı istikrarını de sağlar. Emzirme devrinde rezene çayı kullanımı kesinlikle tabip teklifiyle gerçekleşmelidir.
Bebeklerin Gaz Sancılarını Azaltır: Altı ay üzerindeki bebeklerin uyku nizamının oluşmasında tesiri olduğu bilinen rezene çayı, bebeklere verilmeden evvel kesinlikle tabibe danışılmalıdır.
Gözlerdeki Şişliği Giderir: Rezene çayının demlendikten sonra soğutularak pamuk yardımıyla göz etrafına sürülmesi, gözlerdeki şişliklerin azaltılmasında tesirlidir.
REZENE ÇAYINI KİMLER TÜKETMEMELİDİR? ZİYANLARI NELERDİR?
-Fitoöstrojenler fetal gelişimi engelleyebildiği, kanamaya ve düşüklere neden olabildiği için gebe bayanların rezene çayı içmesi önerilmez.
-Ayrıca fitoöstrojenler nedeniyle, rezene çok tüketildiğinde bilhassa çocuklarda hormon düzeylerinde dengesizliklere neden olabilir.
Anetol alerjisi bulunanların mutlaka rezeneli eserleri tüketmemesi gerekir.
-Ayrıca gebelerin, emzirenlerin ve küçük çocukların da rezene meyvesi çayı dışındaki rezene preparatlarını kullanmamaları önerilir.
-Yine bebeklerde nörolojik sorunlara neden olma ihtimaline karşı hekimine istişareden bebeğinize rezene çayı vermeyin.
-Siprofloksasin ve kinolon etken unsurlu ilaçlarla rezene çayı etkileşime girebilir. Bu tıp ilaçlar alırken rezene çayı tüketmeyin. Tekrar tansiyon ilacı kullanıyorsanız rezene içmeden hekiminize danışın.
-Rezene çayı, güneşe hassasiyeti arttırabilir.
-Bazı alerjik tepkilere neden olabilir. Havuç, kereviz üzere sebzelere alerjisi olan şahıslar rezene bitkisine karşı daha hassas olabilirler. Baş dönmesi, yutma zahmeti ve yüzde şişme görülebilecek alerjik tepkilerdir.
-Endokrinolojik bir hastalığınız varsa rezene çayı tüketmeniz ziyanlı olabilir. Hekiminize müracaattan rezene çayı içmeyin.
-Hemofili yahut farklı kan hastalıkları olan şahıslar kan pıhtılaşmasını engelleyebildiğinden rezene çayından kaçınılmalıdır.
-Günde 5-6 gram, 2-3 fincandan fazla rezene çayı tüketilmemelidir.
REZENE ÇAYI NASIL DEMLENİR?
Kurutulmuş rezene tohumlarından bir rezene çayı demlemek isterseniz, daha güzel bir aroma elde etmek için tohumları bir havan yardımıyla ezebilirsiniz. Ezilmiş olan yaklaşık 1 yemek kaşığı rezene tohumunu, demliğe koyun ve üzerine kaynar su ek edin.
Çayın ağzını kapatarak 5 dakika demlemeye bırakın. Daha sert içimli bir çay isterseniz 10 dakika bekleyin. Sıvıyı tanelerinden ayırmak için süzün ve dilerseniz 1 çay kaşığı bal ekleyip o denli tüketin. Farklı aromalar elde etmek için taze nane yaprağı ve zencefil dilimi ekleyebilirsiniz.
REZENE TÜKETMENİN YAN TESİRLERİ NELERDİR?
ABD Besin ve İlaç Dairesi (FDA), rezene tohumu çayının genel olarak inançlı olduğunu kabul etmektedir . Lakin, çocuklara çok ölçüde rezene vermeden evvel bir çocuk hekimine danışmak en uygunudur. Bu durum bilhassa kolik hastası bebeklerini rezene tohumu çayı ile yatıştırmayı planlayan ebeveynler için geçerlidir.
Rezene, fetüsün büyümesini ve gelişimini olumsuz tarafta etkileyebilecek fitoöstrojenler içerdiğinden gebe bayanlar için inançlı olmayabilir.
Rezene, havuç-maydanoz-kereviz bitki ailesine aittir. Bu nedenle, havuç alerjisi olanların rezene alerjisi olma mümkünlüğü çok yüksektir. Bu durum tıpkı vakitte, anason, yaban havucu, kimyon ve kişniş üzere kelam konusu bitki ailesindeki öteki sebzeler ve otlar için alerjisi olanlar için de geçerlidir.
News
