Son dakika haberi! Kamuoyunda toplumsal medya düzenlemesi olarak bilinen dezenformasyonla gayret düzenlemesi Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Düzenlemede yer alan ve iktidarla muhalefeti karşı karşıya getiren 29’uncu husus gerçeğe alışılmamış bilgi yayanlara 1 yıldan 3 yıla kadar mahpus cezası öngörüyor.
Madde ile yeni bir hata da tanımlanıyor. Türk Ceza Kanunu’na dezenformasyonla ilgili “Halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” hatası eklenmiş olacak.
Milli İstihbarat Teşkilatı faaliyetlerine ve işçisine yönelik cürüm teşkil eden içerikler katalog kabahatler kapsamına alınacak.
Düzenleme ile getirilen yenilikler şöyle:
HABER SİTELERİNDE YAYIN DURDURMA YOK
Yayım durdurma müeyyidesi internet haber siteleri bakımından uygulanmayacak. İnternet haber sitesinin karara uymaması halinde Cumhuriyet Başsavcılığı 2 hafta içinde eksikliğin giderilmesini yahut gerçeğe ters bilgilerin düzeltilmesini internet haber sitesinden isteyecek. Talebin 2 hafta içinde yerine getirilmemesi durumunda Cumhuriyet Başsavcılığı internet haber sitesi vasfının kazanılmadığının tespiti maksadıyla asliye ceza mahkemesine başvuracak. Mahkeme en geç 2 hafta içinde kararını verecek.
Başvurunun kabul edilmesi halinde internet haber siteleri için sağlanabilecek resmi ilan ve reklam ile çalışanlarının basın kartına ait hakları ortadan kalkacak. İnternet haber sitesi için sağlanan hakların ortadan kaldırılması, bu kanun yahut ilgili mevzuat uyarınca öngörülen yaptırımların uygulanmasına mahzur olmayacak.
TESLİM VE KORUMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
İnternet haber sitesinde yayımlanan içerikler, gerektiğinde talep eden Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edilmek üzere doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış biçimde 2 yıl müddet ile koruma edilecek.
Yargı mercileri tarafından yayının soruşturma ve kovuşturma konusu olduğunun internet haber sitesine yazılı olarak bildirilmesi halinde, bu süreçlerin sonuçlandığının bildirilmesine kadar soruşturma ve kovuşturma konusu yayın kaydının saklanması zarurî olacak.
DÜZELTME VE YANIT YAZISI YAYIMLAMA ZORUNLULUĞU
İnternet haber sitelerinde ziyan gören kişinin düzeltme ve karşılık yazısını sorumlu müdür, hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksızın, yazıyı aldığı tarihten itibaren en geç bir gün içinde, ilgili yayının yer aldığı sayfa ve sütunlarda, URL kontağı sağlanmak suretiyle tıpkı puntolarla ve birebir biçimde yayımlamak zorunda olacak. Yayın hakkında verilen erişimin engellenmesi ve/veya içeriğin çıkarılması kararının uygulanması ya da internet haber sitesi tarafından içeriğin tabiatıyla çıkarılması durumunda, düzeltme ve karşılık metni ilgili yayının yapıldığı internet haber sitesinde birinci 24 saati ana sayfasında olmak üzere 1 hafta mühletle yayımlanacak.
Basılmış eserler yahut internet haber siteleri yoluyla işlenen yahut bu kanunda öngörülen öbür cürümlerle ilgili ceza davalarının bir muhakeme koşulu olarak, günlük müddetli yayınlar ve internet haber siteleri istikametinden 4 ay, öteki basılmış eserler tarafından 6 ay içinde açılması mecburî olacak. Bu mühletler basılmış yapıtların Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edildiği tarihten, internet haber siteleri için ise habere ait kabahat ihbarının yapıldığı tarihten başlayacak.
BASIN KARTI ÇEŞİTLERİ VE MÜRACAAT ŞARTLARI
Teklifle basın kartı başvurusu, niteliği ve tipleri de belirlendi. Buna nazaran, basın kartı başvurusu İrtibat Başkanlığına yapılacak. Basın kartı, resmi nitelikte bir kimlik dokümanı olarak kabul edilecek.
Basın kartı cinsleri şöyle:
– Misyona bağlı basın kartı: Bir medya kuruluşuna bağlı olarak çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarına ve enformasyon görevlilerine verilen basın kartını,
– Müddetli basın kartı: Vazife alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensuplarına verilen basın kartını,
– Süreksiz basın kartı: Misyon alanı Türkiye’yi kapsamamakla birlikte süreksiz bir mühletle Türkiye’ye haber gayeli gelen yabancı medya mensuplarına verilen basın kartını,
– Özgür basın kartı: Süreksiz bir mühletle çalışmayan yahut yurt dışında hür gazetecilik yapan medya mensuplarına verilen basın kartını,
– Daima basın kartı: En az 18 yıl mesleksel hizmeti bulunan medya mensupları ve enformasyon görevlilerine ömür uzunluğu verilen basın kartını söz edecek.
Basın kartı, Türkiye’de faaliyet gösteren medya kuruluşlarının Türk vatandaşı medya mensuplarına, vadeli yayınların sahiplerine yahut hükmî kişi temsilcileri ile radyo ve televizyonların idare şurası liderlerine, medya kuruluşları ismine hareket eden ve vazife alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensupları ile misyon alanı Türkiye’yi kapsamamakla bir arada süreksiz bir müddetle Türkiye’ye haber gayeli gelen yabancı medya mensuplarına, yurt dışında yayın yapan medya kuruluşlarının, Türk vatandaşı sahiplerine ve çalışanlarına, yurt dışında özgür gazetecilik yapan Türk vatandaşı medya mensuplarına, medya alanında hizmet veren kamu kurum ve kuruluşlarında ve kamu kurum ve kuruluşlarının yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalışan kamu işçisine, medya alanında faaliyet göstermeleri kuralıyla sendikalar ile kamu faydasına faaliyette bulunduğu tespit edilen dernek ve vakıfların yöneticilerine verilebilecek.
Basın kartı talep edenlerin müracaatta bulunabilmeleri için 18 yaşını bitirmiş olması, en az lise yahut dengi bir eğitim kurumundan mezun olması, kısıtlı yahut kamu hizmetlerinden yasaklı olmaması kuralı aranacak.
Ayrıca basın kartı talep edenlerin müracaatta bulunabilmesi için Türk Ceza Kanunu’nun 53’üncü hususunda belirtilen müddetler geçmiş olsa bile; taammüden işlenen bir cürümden ötürü 5 yıl yahut daha fazla mühletle mahpus cezasına ya da şantaj, hırsızlık, sahtecilik, dolandırıcılık, inancı berbata kullanma, palavra tanıklık, palavra yere yemin, iftira, hata uydurma, müstehcenlik, fuhuş, hileli iflas, zimmet, irtikap, rüşvet, kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, hatadan kaynaklanan malvarlığı bedellerini aklama cürümleri ile cinsel dokunulmazlığa karşı cürümler, kamu barışına karşı kabahatler, anayasal tertibe ve bu sistemin işleyişine karşı cürümler, ulusal savunmaya karşı hatalar, devlet sırlarına karşı hatalar, casusluk cürümleri ve terör cürümlerinden karar giymemiş olması gerekiyor.
MEDYA DIŞI FAALİYET OLMAMASI ŞART
Kart talep edenlerde, Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Ortasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kararlarına uygun mukavele yapmış olması ve zorlayıcı sebepler dışında işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere orta vermeden çalışması, medya faaliyeti dışında ticari faaliyette bulunmaması koşulu da aranacak.
Basın kartı talep eden periyodik yayın sahipleri yahut hükmî kişi temsilcileri ile radyo ve televizyonların idare heyeti liderlerinde, kamu kurum ve kuruluşlarında basın kartı alabilecek çalışanlarda ve yabancı basın-yayın kuruluşlarında çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarından basın kartı talep edenlerde “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Ortasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kararlarına uygun mukavele yapmış olması ve zorlayıcı sebepler dışında işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere orta vermeden çalışması, medya faaliyeti dışında ticari faaliyette bulunmaması” kuralları aranmayacak.
Sürekli ve özgür basın kartı talep edenler ile Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) aracılığıyla vazifeye bağlı basın kartı talep edenlerde ise “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Ortasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kararlarına uygun mukavele yapmış olması ve zorlayıcı sebepler dışında işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere orta vermeden çalışması” kuralı aranmayacak.
Basın kartı talep eden yabancı medya mensuplarına, medya kuruluşu tarafından görevlendirildiklerini belgelendirmeleri, Milletlerarası İşgücü Kanunu uyarınca çalışma müsaadelerinin olması, bağlı bulundukları kuruluşun yönetim merkezinin bulunduğu ülkenin Türkiye’deki büyükelçilik, elçilik yahut konsolosluklarından aldıkları takdim mektubunu ibraz etmeleri halinde, karşılıklılık aslı da gözetilerek Başkanlıkça basın kartı verilebilecek.
Basın Kartı Kurulu 19 üyeden oluşacak. Komitede, Başkanlığı temsilen 3 üyenin yanı sıra emekçi sendikası halinde faaliyet gösteren sendikalardan basın kartı sahibi üyesi en fazla olan sendika tarafından belirlenecek 2 üye ile irtibat fakültesi dekanları yahut basın kartı sahibi gazeteciler ortasından Başkanlıkça belirlenecek 3 üye de yer alacak. Üyelerin vazife müddeti 2 yıl olacak. Müddeti dolan üyeler yine seçilebilecek.
Komisyon; müracaat sahibinin niteliklerini, mesleksel çalışmalarını, yapıtlarını, mükafatlarını kıymetlendirerek basın kartı taşıyıp taşımayacağına karar verecek.
News
